भाडेकरूंना त्यांना देण्यात आलेल्या अधिकारांची जाणीव नसल्यामुळे त्यांना त्रासाला मोरे जावे लागते. एक भाडेकरू म्हणून तुम्हाला देखील काही प्रमुख अधिकार देण्यात येतात, जे जाणून घेणे खूप महत्वाचे आहे. जर तुम्हीही भाड्याने राहत असाल, तर तुम्हाला भाडेकरूच्या काही अधिकारांची माहिती माहिती असली पाहिजे, जेणेकरून तुमच्या मजबुरीचा कोणी गैरफायदा घेऊ शकणार नाही.
7th Pay Commission: केंद्रीय कर्मचाऱ्यांना जोर का झटका! HRA नियमांबाबत झाली मोठी घोषणा, लगेच वाचा
भाडेकरूंचे अधिकार
१९४८ मध्ये एक केंद्रीय भाडे नियंत्रण कायदा संमत करण्यात आला ज्याचा मुख्य उद्देश घरमालक किंवा भाडेकरू दोघांच्याही हक्कांचे एकमेकांकडून शोषण होणार नसल्याची खात्री करणे होते. या कायद्यांतर्गत मालमत्तेला भाड्याने देण्याचे नियम देखील दिले आहेत. प्रत्येक राज्याचा स्वतःचा भाडे नियंत्रण कायदा असतो, पण ह्यात फरक फारसा नाही. भाड्याने खोली घेताना तुमच्या घरमालकाशी लेखी करार करून घेतला पाहिजे, जेणेकरून कोणत्याही प्रकारचा वाद झाल्यास तक्रार करणे सोप्पे होईल.
- भाडे करारामध्ये लिहिलेल्या मर्यादेपूर्वी घरमालक भाडेकरूला घरातून बाहेर काढू शकत नाही, असेही कायद्यात नमूद करण्यात आले आहे. पण जर भाडेकरूने २ महिन्यांचे भाडे दिले नाही किंवा त्याचे घर व्यावसायिक कामासाठी किंवा अशा कोणत्याही कामासाठी वापरत असेल, ज्याचा भाडे करारात उल्लेख नाही, तर घरमालकाकडे भाडेकरूला त्वरित घर रिकामे करण्याचे सांगण्याचा अधिकार आहे. मात्र, या परिस्थितीतही घरमालकाने भाडेकरूला १५ दिवसांची नोटीस दिली पाहिजे.
भाड्याच्या घरात राहता पण HRA मिळत नाही, जाणून घ्या घरभाड्यावर कशी मिळेल कर सवलत; काय आहेत नियम
घर भाड्यात वाढ
तसेच जर घरमालकाला घराचे भाडे वाढवायचे असल्याने त्याने भाडेकरूला किमान तीन महिन्याची नोटीस दिली पाहिजेत. म्हणजेच घरमालक एका झटक्यात भाडे वाढवू शकत नाही. याशिवाय घरमालकाकडून वीज कनेक्शन, पिण्याचे शुद्ध पाणी, पार्किंग यांसारख्या साध्या सुविधांची मागणी करणे देखील भाडेकरूचा हक्क असून कोणताही घरमालक हे नाकारू शकत नाही.
- तसेच घर बंड्याने दिल्यावर घराला तडे गेल्यास त्याची दुरुस्ती करण्याची जबाबदारी घरमालकाची आहे. पण जर घरमालक त्याचे नूतनीकरण करण्याच्या स्थितीत नसेल तर भाडेकरू घराचे भाडे कमी करण्यास सांगू शकतो. तर कोणत्याही वादाच्या बाबतीत भाडेकरू भाडे प्राधिकरणाकडे देखील संपर्क साधू शकतो.
भाडे करार ११ महिन्यांसाठीच का असतो, रेंटवर राहायला जाणार असाल तर जाणून घ्या
- भाडेकरूचा कोणत्याही कारणाने मृत्यू झाल्यास घरमालक त्याच्या कुटुंबाला घर रिकामे करण्यास सांगू शकत नाही. पण तो उर्वरित कालावधीसाठी नवीन करार बनवू शकतो.
- आपले घर भाड्याने दिल्यापासून घरमालक भाडेकरूला पुन्हा-पुन्हा त्रास देऊ शकत नाही. जर घरमालकाला घरी दुरुस्ती किंवा इतर कोणत्याही कारणासंबंधित जायचे असल्यास त्याने किमान २४ तास अगोदर लेखी सूचना देऊन भाडेकरूला कळवले पाहिजे. याशिवाय भाडेकरू घरात नसेल तर घरमालक त्याच्या घराचे कुलूप तोडू शकत नाही किंवा घरातील सामान बाहेर काढू शकत नाही.
- भाडेकरूला भाड्याची दरमहा पावती घेण्याचा अधिकार आहे. जर घरमालकाने भाडेकरूला मुदतीपूर्वी बाहेर काढले तर ती पावती न्यायालयात पुरावा म्हणून दाखवली जाऊ शकते.
