ढगांचे क्षेत्र प्रतिकूल
मेडन ज्युलियन ऑस्सिलेशन (एमजेओ) उष्णकटिबंधीय प्रदेशात पूर्वेच्या दिशेने सरकणारे ढगांचे क्षेत्र सध्या भारतासाठी प्रतिकूल स्थितीत असून, जूनच्या पहिल्या आठवड्यात हे क्षेत्र पुन्हा भारतासाठी अनुकूल स्थितीत येण्याची शक्यता ‘हवामानशास्त्रीय मॉडेल’ वर्तवत आहेत. दक्षिण गोलार्धातून विषुववृत्त ओलांडून भारतीय उपखंडावर येणारा मोसमी वाऱ्यांचा प्रवाह (क्रॉस इक्विटोरियल फ्लो) मे अखेरीस अरबी समुद्रावर सक्रिय होतानाच ‘एमजेओ’ हे ढगांचे क्षेत्रही त्याच काळात हिंदी महासागरावर येण्याची शक्यता असल्याने जूनच्या पहिल्या आठवड्यात मान्सून अरबी समुद्रासह केरळमध्ये दाखल होण्याची शक्यता ‘इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ ट्रॉपिकल मेटिओरोलॉजी’च्या (आयआयटीएम) विस्तारित अंदाजामधून वर्तवण्यात आली आहे.
‘आयएमडी’तर्फे २००५ पासून मान्सूनच्या केरळमधील आगमनाच्या तारखेचा अंदाज देण्यात येतो. त्यासाठी सहा घटकांचा समावेश असलेल्या सांख्यिकी मॉडेलचा आधार घेतला जातो. २०१५ हे वर्ष सोडता इतर सर्व वर्षांमध्ये आयएमडीचा केरळमधील मान्सूनच्या आगमनाच्या तारखेचा अंदाज हा त्रुटीच्या मर्यादेत राहिला असल्याचे ‘आयएमडी’चे म्हणणे आहे.
अंदाजासाठी वापरण्यात आलेले घटक
१. वायव्य भारतातील किमान तापमान २. दक्षिण भारतातील मान्सूनपूर्व सरींचा उच्चांक ३. दक्षिण चीनच्या समुद्रपृष्ठावरून होणारे दीर्घ लहरींचे उत्सर्जन ४. नैऋत्य हिंदी महासागरावरील वातावरणाच्या खालच्या भागातील वाऱ्यांचे प्रवाह ५. पूर्व विषुववृत्तीय हिंदीमहासागरावरील वातावरणाच्या वरच्या भागांतील वाऱ्यांचे प्रवाह ६. आग्नेय प्रशांत महासागरावरून होणारे दीर्घ लहरींचे उत्सर्जन.
दोन दिवसांत मान्सून अंदमानात
‘मोखा’ चक्रीवादळाचा प्रभाव ओसरत असताना बंगालच्या उपसागरात मान्सूनच्या वाऱ्यांचा प्रवाह सध्या सक्रिय होत आहे. पुढील दोन ते तीन दिवसांत मान्सून बंगालच्या उपसागराचा दक्षिण भाग, दक्षिण अंदमानचा समुद्र आणि निकोबार बेटांवर दाखल होऊ शकतो, असा अंदाज ‘आयएमडी’ने वर्तवला आहे. मान्सून अंदमानात दाखल होण्याची सर्वसाधारण तारीख २२ मे आहे.