तुम्हीपण कधी ना कधी निरमाची जाहिरात पहिली असेलच पण निरमाची हृदय पिळवून टाकणारी कहाणी फार कमी लोकांनाच माहित असेल. देशातील एका वडील आणि मुलीच्या भावनिक कहाणीने भारतात सर्वात मोठा वॉशिंग पावडर ब्रँडचा जन्म झाला.
Success Story: बाईपणामुळे मनासारखं काम मिळेना, कर्जही नाही; छोट्याशा गॅरेजमधून उभारली ३० हजार कोटींची कंपनी
निरमा वॉशिंग पावडरचा शुभारंभ
निरमा हे भारतातील प्रसिद्ध वॉशिंग पावडर ब्रँड आहे. माळकटलेले कपड्याची जुनी चमक पुन्हा मिळवण्यासाठी वॉशिंग पावडरची एक भावनिक कहाणी आहे. कहाणीची सुरूवात गुजरात येथून येतो. गुजरातच्या अहमदाबाद येथे राहणारे करसनभाई पटेल यांनी आपली मुलगी परत मिळवण्यासाठी ही कंपनी सुरू केली. १९६९ मध्ये आपल्या घरच्या अंगणातून सुरू झालेली कंपनी आज कोट्यवधींची उलाढाल असलेली मल्टी ब्रँड कंपनी बनली आहे.
बाप-मुलीची भावनिक कहाणी
करसनभाई पटेल यांचा जन्म १३ एप्रिल १९४४ रोजी एका शेतकरी कुटुंबात झाला. वडिलांनी अपार कष्ट करत आपल्या मुलाला केमिस्ट्री ऑनर्सचे शिक्षण मिळवून दिले. शिक्षणानंतर त्यांना सरकारी नोकरी लागली, लग्न झाले आणि घरात एक सुंदर मुलीचा जन्म झाला. करसनभाई पटेल यांनी मुलीचे नाव निरुपमा ठेवले. करसनभाई आपल्या मुलीवर जीवापाड प्रेम करायचे. तिला प्रेमाने निरमा हाक मारायचे, पण वडील आणि मुलीचे प्रेम फार काळ टिकले नाही आणि एका अपघातात निरमाचा मृत्यू झाला. आपल्या लाडक्या लेकीच्या मृत्यूनंतर करसनभाई खचून गेले होते. आपली मुलगी निरमाने सुशिक्षित व्हावे आणि तिचे नाव जगभर प्रसिद्ध व्हावे, अशी त्यांची इच्छा होती, पण लहान वयातच तिचे निधन झाल्याने त्यांचे स्वप्न अपूर्णच राहिले.
हजारो कोटींचे कर्ज, पतीच्या आत्महत्येनंतर देशातील सर्वात मोठ्या कॉफी ब्रँडला दिली नवसंजीवनी
मुलीला परत मिळवण्याचा प्रयत्न
एके दिवशी आपल्या मुलीच्या नावे कंपनी सुरू करण्याचा विचार केला जेणेकरून भारतीयांना त्यांच्या मुलीबद्दल माहिती मिळेल. रसायनशास्त्राचे विद्यार्थी करसन भाई यांनी घराच्या मागील अंगणात डिटर्जंट बनवण्यास सुरुवात केली. अनेकवेळा ते अयशस्वी झाले, पण शेवटी त्यांनी फॉर्म्युला शोधून काढलाच. त्यांनी वॉशिंग पावडरचे नाव आपल्या मुलीच्या नावावर ठेवले – ‘निरमा’. मुलीच्या मोहात वॉशिंग पावडरचा पाया घातला, पण आता तिला प्रसिद्ध करणेही तितकेच आव्हानात्मक होते. त्यावेळी इतर वॉशिंग पावडर बाजारात आधीपासूनच लोकप्रिय होते, ज्यांची किंमत १५ रुपये प्रति किलो होती. त्या दिवसांत हिंदुस्थानी लीव्हर आणि काही परदेशी ब्रँडचे सर्फ विकले जात होते, परंतु जास्त किंमतीमुळे ते सर्वसामान्यांच्या आवाक्याबाहेर होते म्हणून सामान्य लोक साबण वापरायचे.
३० हजारात सुरु केला स्टॉल, आज २१३० कोटींत खेळतोय; मोमोज विकून वर्षाला कमावले २२० कोटी
सायकलवरून विक्रीची सुरूवात केली
करसनभाई यांनी आपली सरकारी नोकरी सोडली आणि सायकलवरून वॉशिंग पावडर विकायला सुरूवात केली. सायकलवर डिटर्जंट पावडरची पाकिटे घेऊन घरोघरी जाऊन विकायला प्रयत्न करायचे. लोकांना आश्वस्त करण्यासाठी ते प्रत्येक पाकिटामागे, कपडे साफ न झाल्यास पैसे परत केले जातील, अशी हमी द्यायचे. त्यांनी बाजारापेक्षा चार पट कमी दराने डिटर्जंट विकायला सुरुवात केली. कमी किंमत आणि चांगली गुणवत्ता यांनी त्यांचा प्रभाव दाखवला आणि त्यांचा फॉर्म्युला हिट ठरला आणि काही वेळातच निरमा मध्यमवर्गीय ते निम्न मध्यमवर्गीयांची पहिली पसंती बनली.
निरमा बनली देशाची पहिली पसंत
निरमासाठी मार्केटचे दरवाजे उघडले पण आता तिला देशभर प्रसिद्धी मिळवून द्यायची होती. त्यामुळे निरमा वॉशिंग पावडर स्वस्तात विकणारे करसन भाई जाहिरातींवर भर देऊ लागले. त्यांनी स्वतःची एक टीम तयार केली, जी जवळच्या दुकानात जाऊन निरमा वॉशिंग पावडर विकायची. देशभरातील लोकांना निरमाबद्दल माहिती व्हावे यासाठी त्यांनी वर्तमानपत्रात, रेडिओ आणि टीव्हीवर जाहिराती दिल्या.
‘दूध सी सफेदी निरमा से आए, रंगीन कपडा भी खील-खील जाए’, या जिंगलसह जाहिराती सुरू होऊ लागल्या. बघता बघता जाहिरात लोकांमध्ये झाले. मुलांनाही ही जिंगल आवडली. अशाप्रकारे एका वडिलांच्या जिद्दीने आपल्या मुलीला मृत्यूनंतर जगभर प्रसिद्ध केले.
