सण असो किंवा घरात लग्नसमारंभात सोने खरेदी करणे शुभ मानले जाते. याशिवाय भारतभर आता सणासुदीचा कालावधी सुरू झाला असून या काळात मोठ्या प्रमाणात सोन्याची खरेदी होईल. अशा परिस्थितीत सोन्याच्या खरेदीवरील कराचे तपशीलवार नियम काय आहेत ते जाणून घेऊया.
ग्राहकांनो ही संधी पुन्हा नाही! RBIची सोनेरी ऑफर, सर्वांसाठी स्वस्तात सोने खरेदीची मोठी संधी
रोखीने सोने खरेदीचे आयकर नियम
तुम्हाला हवे तितके सोने रोखीने खरेदी करता येईल असा तुम्ही विचार करत असाल तर तसं नाही. एखादी व्यक्ती ओळखपत्र/पॅनकार्डशिवाय कायदेशीररीत्या किती सोने खरेदी करू शकते? हे आधी समजून घेतले पाहिजे. तसेच पॅनकार्ड दिल्यानंतरही रोखीने खरेदी करता येणाऱ्या सोन्याच्या प्रमाणावर काही मर्यादा आहे का? याबाबत अनेकांमध्ये संभ्रम आहे.
मनी लॉन्ड्रिंगचे कडक नियम
सर्वात आधी जाणून घ्या सरकारने रोखीने सोने खरेदी करण्यासाठी कोणते नियम केले आहेत. सरकारने प्रिव्हेन्शन ऑफ मनी लाँडरिंग ऍक्ट (PMLA), २००२ अंतर्गत रोखीने सोने खरेदीचे नियम बनवले असून यासाठी सरकारने २८ डिसेंबर २०२० रोजी नोटीसही जारी केली होती.
ITR भरताना खोटे क्लेम केले का? सावधान! आयकर विभागाकडून हजारो करदात्यांवर कारवाई
या कायद्यानुसार जर एखाद्याने १० लाख रुपये किंवा त्याहून अधिक किमतीचे सोने रोखीने खरेदी केले, तर ज्वेलर्सला त्या ग्राहकाचे KYC म्हणजेच पॅन किंवा आधार कार्ड घेऊन अधिकाऱ्यांना ताबडतोब कळवणे बंधनकारक आहे.
सोने खरेदीवर इन्कम टॅक्स नियम
आयकर कायदे एका विशिष्ट मर्यादेपलीकडे रोख व्यवहारांना परवानगी देत नाहीत. प्राप्तिकर कायदा, १९६१ च्या कलम २६९एसटी अन्वये एखादी व्यक्ती एका दिवसात दोन लाख रुपयांपेक्षा जास्त रोख व्यवहार करू शकत नाही, मग ती व्यक्ती एकाच वेळी दोन लाख रुपयांचे सोने खरेदी करो किंवा काही हजार रुपयांचे. एकंदरीत गोष्ट म्हणजे एखादी व्यक्ती एका दिवसात दोन लाख रुपयांपेक्षा जास्त किमतीचे सोने रोखीने खरेदी करू शकत नाही.
KBC 15: जसकरणने जिंकला 1 कोटींचा जॅकपॉट, पण स्पर्धकाच्या खात्यात नक्की किती रक्कम जमा होणार?
तथापि जर एखाद्या व्यक्तीने एकाच दिवसात दोन लाख रुपयांपेक्षा जास्त किमतीचे सोने रोखीने खरेदी केले तर ते आयकर कायद्याचे उल्लंघन असेल. अशा व्यवहारांमध्ये रोख रक्कम घेणारी व्यक्ती आयकर कायद्याच्या कलम २७१डी नुसार रोखीने व्यवहार केलेल्या रकमेवर दंड भरण्यास जबाबदार असेल.
२ लाख रुपयांपेक्षा जास्त सोन्याच्या खरेदीवर पॅन/आधार कार्ड आवश्यक?
तुम्हाला दोन लाख रुपयांपेक्षा जास्त सोने खरेदी करायचे असेल तर तुम्हाला पॅन किंवा आधार कार्ड देणे बंधनकारक आहे. प्राप्तिकर नियम, १९६२ च्या नियम ११४बी अंतर्गत दोन लाख रुपये आणि त्याहून अधिक किमतीच्या व्यवहारांसाठी सोने खरेदीसाठी पॅन तपशील अनिवार्य आहे. याशिवाय, PMLA नियम विशिष्ट मर्यादेपेक्षा जास्त व्यवहारांसाठी पॅन किंवा आधार अनिवार्य करतात.
