रशियानं युक्रेनवर चढवलेल्या हल्ल्याचा आजचा (गुरुवारी) आठवा दिवस आहे. रशियन सेनेनं युक्रेनच्या खारकीव्ह शहराला वेढा घातलाय. युक्रेनवर केलेल्या हल्ल्यानंतर अनेक देशांनी रशियावर घातलेल्या निर्बंधानंतर रशियाला चीनच्या रुपात मित्र मिळालाय. अडचणीत सापडलेल्या रशियाच्या मदतीसाठी चीननं गव्हाच्या आयातीवरील सर्व निर्बंध उठवले आहेत. संयुक्त राष्ट्रातही चीननं रशियाच्या हल्ल्याला विरोध केलेला नाही. दरम्यान, रशिया युक्रेनवर हल्ला करणार याची चीनला आधीपासूनच जाणीव होती, हे आता जवळपास स्पष्ट झालंय. चीनमध्ये भरवण्यात आलेलं हिवाळी ऑलिम्पिक संपेपर्यंत हल्ला न करण्याची विनंती चीनकडून रशियाला करण्यात आली होती, असंही आता समोर येतंय.
अमेरिकन वृत्तपत्र ‘न्यूयॉर्क टाईम्स’नं बायडेन प्रशासनाच्या अधिकाऱ्यांच्या हवाल्यानं ही माहिती दिलीय. या अहवालात गुप्तचर सूत्रांच्या हवाल्यानं करण्यात आलेल्या दाव्यानुसार, युक्रेनवर हल्ला करण्याच्या रशियाच्या योजनेबद्दल काही वरिष्ठ चिनी अधिकाऱ्यांना जाणीव होती. एका सूत्रानं ‘रॉयटर्स’कडे याची पुष्टी केली असली तरी तपशील मात्र टाळला. आपली ओळख स्पष्ट करण्यासही सूत्रानं नकार दिला.
‘न्यूयॉर्क टाइम्स’च्या म्हणण्यानुसार, पाश्चात्य गुप्तचर संस्थांनी चीन आणि रशिया यांच्यातील चर्चेची मिळवली. त्याचा आढावा घेणाऱ्या अधिकाऱ्यांनी ते विश्वासार्ह असल्याचं म्हटलंय. अमेरिकेच्या गुप्तचर संस्थांकडून मिळालेली माहिती अमेरिका आणि इतर सहयोगी देशांनी एकमेकांना दिली होती. मात्र, चीनचे राष्ट्राध्यक्ष आणि पुतीन यांच्यात या हल्ल्याबाबत चर्चा झाली होती की नाही, हे अद्याप स्पष्ट झालेलं नाही.
ऑलिम्पिक संपलं आणि रशियानं युक्रेनवर हल्ला केला
दरम्यान, वॉशिंग्टनमधील चिनी दूतावासाचे प्रवक्ते लिऊ पेंग्यू यांच्या म्हणण्यानुसार, ‘अमेरिकेचे हे अहवाल केवळ अनुमानांवर आधारित आहेत. त्यांना कोणताही आधार नाही. आरोप करणं आणि चीनची बदनामी करणं हा त्याचा उद्देश आहे’.
दुसरीकडे, यूएस स्टेट डिपार्टमेंट किंवा सीआयएकडून यावर कोणतीही प्रतिक्रिया देण्यात आलेली नाही. अमेरिकेच्या अनेक इशाऱ्यांनंतरही रशियानं युक्रेनवर तीन बाजूंनी हल्ला चढवला आहे. उल्लेखनीय म्हणजे, हिवाळी ऑलिम्पिक संपळं आणि त्यानंतर लगेचच रशियानं युक्रेनवर आक्रमण केलं, याकडे दुर्लक्ष केलं जाऊ शकत नाही.