अनेक वेळा आपण परदेशात फिरायला जातो. यादरम्यान छोट्या-छोट्या खरेदीबरोबरच सोन्याचे दागिनेही खरेदी केली जाते. पण तुम्हाला माहिती आहे का की तुम्ही इतर देशांतून किती सोने केल्यास किती ग्रॅम सोन्यावर तुम्हाला ड्युटी (कर) भरावी लागेल? भारत सरकार सोन्याशी संबंधित प्रत्येक व्यवहारावर कडक नजर ठेवून असते. केंद्रीय अप्रत्यक्ष कर आणि वित्त मंत्रालयाच्या अंतर्गत सीमाशुल्क यांनी प्रवाशांसाठी एक मार्गदर्शक जारी केला आहे. परदेशात फिरताना तुम्ही किती सोने सोबत आणू शकता याची माहिती त्यात असते. सोने हा एक मौल्यवान धातू आहे आणि भारताची मध्यवर्ती बँक रिझर्व्ह बँक (आरबीआय) तिच्या साठ्यांवर आणि आयातीवर नियंत्रण ठेवते. मात्र, वैयक्तिक प्रवाशांसाठी देशात सोने आणण्याचे नियम सरकार ठरवतात.
परदेशातून स्वस्त सोने खरेदीचा प्लॅन बनवताय तर आधी नियम जाणून घ्या, नाहीतर एक चूक महागात पडणार
किती कर भरावा लागणार
प्रवाशाने त्यावरील शुल्क परिवर्तनीय चलनात भरावे लागते. सोन्याच्या पट्ट्या, उत्पादकाचे नाव किंवा त्यांच्यावर लिहिलेला अनुक्रमांक असलेले तोला बार १२.५ टक्के दराने अधिभार भरण्यास पात्र आहेत. १.२५ टक्के सामाजिक कल्याण अधिभार १२.५ टक्के शुल्कासह आकारला जातो आणि सोन्याव्यतिरिक्त इतर दागिने जसे की दगड किंवा मोत्यांनी जडलेले असते.
शुल्काचा हा सवलतीचा दर भारतीय पासपोर्ट धारकांना आणि भारतीय वंशाच्या लोकांना त्यांच्या देशात राहण्याचा कालावधी ६ महिन्यांपेक्षा जास्त असेल तरच त्यांना झोपण्यासाठी लागू होईल. सहा महिन्यांच्या कालावधीत एकूण ३० दिवसांपर्यंतच्या छोट्या प्रवासाकडे दुर्लक्ष केले जाते. या व्यतिरिक्त सीमा शुल्काचा सामान्य दर ३८.५% आकारला जातो.
खास डिझाईन केलेल्या बेल्टमध्ये सोन्याची बिस्कीटं, १२ किलो सोनं जप्त, कस्टम विभागाची मोठी कारवाई
काय सांगतो नियम
भारत सरकारच्या नियमांनुसार, जे नागरिक एक वर्षासाठी परदेशात राहतात ते फक्त ४० ग्रॅम सोने आणू शकतात. हे सोने दागिन्यांच्या स्वरूपात असले पाहिजेत. याशिवाय महिलांसाठी जास्तीत जास्त ४० ग्रॅम सोन्याचे प्रमाण निश्चित करण्यात आले असून, पुरूष त्यांच्यासोबत जास्तीत जास्त २० ग्रॅम आहे. तसेच जर तुम्ही काही दिवसांसाठीच परदेशात गेला असाल तर अशा परिस्थितीत सोने न आणलेलेच बरे.
भेटवस्तू म्हणून सोनं मिळालंय? तुम्हाला येऊ शकते प्राप्तिकराची नोटीस, जाणून घ्या काय आहे नियम
दारू आणि सिगारेटचे काय नियम
अनेक लोक परदेशातून महागडी दारू किंवा सिगारेट विकत घेऊन भारतात आणतात. अशा स्थितीत सरकारने या गोष्टींनाही मर्यादा घातली आहे. सीमाशुल्क विभागाच्या नियमांनुसार परदेशातून येणारा प्रवासी त्याच्यासोबत जास्तीत जास्त २ लिटर दारू किंवा बिअर आणू शकतो. याशिवाय तो १०० सिगारेट किंवा २५ सिगार किंवा १२५ ग्रॅमपेक्षा जास्त तंबाखू सोबत आणू शकत नाही.
सोन्यावर आयात नियंत्रण
सोने हे सर्वात महाग आणि सुरक्षित गुंतवणुकीचे एक चांगले माध्यम आहे. रिझर्व्ह बँक सोन्याच्या साठ्यांवर आणि आयातीवर नियंत्रण ठेवते. मात्र, वैयक्तिकरित्या पाहिल्यास प्रवासी देशात किती सोने आणू शकतात याबाबतचे शासन नियम ठरवते. परदेशातून आणलेल्या वस्तूंवर भारत सरकार आपल्या नागरिकांकडून कस्टम ड्युटी वसूल करते. कस्टम ड्युटी निश्चित करण्यासाठी अनेक नियम आहेत. हे विविध देश, विविध वस्तू आणि परदेशात राहण्याचा कालावधी अशा अनेक घटकांनुसार ठरवले जाते.
नियमांनुसार परदेशातून येणाऱ्या लोकांना त्यांच्या संपूर्ण मालाची अचूक माहिती सीमाशुल्क विभागाला द्यावी लागते. तुम्ही परदेशातून कोणताही माल केवळ निर्धारित प्रमाणात खरेदी करू शकता आणि आणू शकता. यासोबतच तुमच्याकडे त्या सर्व वस्तूंची सर्व आवश्यक कागदपत्रे असणे आवश्यक आहे.
